เด็กๆเล่นบาส ตัวจะสูงไหม?

เป็นคำถามที่ผู้ปกครองหลายท่านสงสัยและมีความเชื่อกันมาอย่างยาวนานว่า “เล่นบาสแล้วจะตัวสูง” คำตอบที่ละเอียดที่สุดคือ:

การเล่นบาสเกตบอล ไม่ได้เป็นสาเหตุโดยตรงที่ทำให้สูงขึ้น แต่เป็น ปัจจัยสำคัญที่ช่วยกระตุ้นให้เด็กสามารถเติบโตได้ถึงศักยภาพสูงสุดทางพันธุกรรม (Genetic Potential)

ตัวสูง

ปัจจัยหลักที่กำหนดส่วนสูง (60-80%): พันธุกรรม

• กรรมพันธุ์คือตัวกำหนดหลัก: ส่วนสูงของบุคคลประมาณ 60% ถึง 80% ถูกกำหนดโดยยีนที่ได้รับจากพ่อและแม่ กีฬาหรือกิจกรรมใดๆ ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงรหัสพันธุกรรมนี้ได้
• คำอธิบายที่แท้จริง: ที่เห็นนักบาสเกตบอลส่วนใหญ่ตัวสูง เป็นเพราะคนที่มีแนวโน้มจะสูงตามธรรมชาติอยู่แล้ว มีความได้เปรียบทางกายภาพในกีฬาบาสเกตบอล จึงเลือกมาเล่นกีฬาประเภทนี้ ไม่ใช่เล่นแล้วจึงสูงขึ้น

เล่นบาส

💡 กลไกที่บาสเกตบอล “ช่วยกระตุ้น” ส่วนสูง

ถึงแม้จะไม่ใช่ปัจจัยหลัก แต่การเล่นบาสเกตบอลอย่างสม่ำเสมอใน ช่วงวัยเจริญเติบโต (โดยเฉพาะช่วงก่อนและระหว่างวัยแรกรุ่น) จะส่งผลดีต่อการเติบโตผ่านกลไกทางสรีรวิทยา ดังนี้:

1. กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนการเจริญเติบโต (Growth Hormone – GH)

• การออกกำลังกายแบบมีแรงกระแทกสูง (High-Impact Exercise): กีฬาบาสเกตบอลมีการเคลื่อนไหวที่ต้องอาศัยการวิ่ง การกระโดดซ้ำๆ การยืดตัว และการเปลี่ยนทิศทางอย่างรวดเร็ว (เป็นกิจกรรมที่มีความเข้มข้นปานกลางถึงสูง)
• ผลต่อฮอร์โมน: การออกกำลังกายที่มีความเข้มข้นสูง โดยเฉพาะการกระโดด จะช่วย กระตุ้นต่อมใต้สมอง (Pituitary Gland) ให้หลั่ง Growth Hormone (GH) ออกมาในปริมาณมากขึ้น ซึ่งเป็นฮอร์โมนหลักที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของกระดูกและกระดูกอ่อน

2. กระตุ้นการเติบโตของกระดูก (Growth Plates)

• แรงกดและแรงดึง: การกระโดด (Jump) และการยืดตัว (Stretch) อย่างต่อเนื่องในกีฬาบาสเกตบอล จะสร้างแรงกดและแรงดึงที่เหมาะสมบนส่วนปลายของกระดูกยาว (กระดูกขาและกระดูกสันหลัง)
• กระดูกอ่อน (Cartilage) ที่กำลังเติบโต: บริเวณปลายกระดูกยาวจะมี แผ่นการเจริญเติบโต (Growth Plates) ซึ่งเป็นกระดูกอ่อนที่ยังไม่ปิด การกระตุ้นนี้เชื่อว่าจะช่วยส่งเสริมการแบ่งตัวของเซลล์กระดูกอ่อน ทำให้กระดูกยืดตัวได้เต็มที่ตามศักยภาพ
• การยืดเหยียดของข้อต่อ: ท่าทางการยืดตัวเพื่อรีบาวด์หรือชู้ตลูก จะช่วยยืดข้อต่อและกระดูกสันหลัง ทำให้ส่วนสูงชั่วคราว (Postural Height) ดูดีขึ้น และช่วยให้กระดูกสันหลังมีความยืดหยุ่น

3. สุขภาพกระดูกที่ดี

• ความหนาแน่นของกระดูก: การออกกำลังกายแบบมีแรงกระแทกสูง (Weight-Bearing Exercise) เช่น การวิ่งและการกระโดดในบาสเกตบอล จะช่วยเพิ่มความหนาแน่นของมวลกระดูก ทำให้กระดูกแข็งแรงและมีสุขภาพดี ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการเจริญเติบโตสูงสุด

✅ องค์ประกอบที่ต้องทำควบคู่กัน (ปัจจัยสิ่งแวดล้อม 20-40%)

การเล่นบาสเกตบอลจะให้ผลสูงสุดได้ เมื่อทำควบคู่กับปัจจัยสำคัญเหล่านี้:

สรุป:

การเล่นบาสเกตบอล ไม่ได้รับประกันว่าเด็กทุกคนจะสูง แต่เป็นกิจกรรมที่ยอดเยี่ยมที่ช่วย เสริมสร้างสภาวะที่เหมาะสม ให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนการเจริญเติบโตและพัฒนาโครงสร้างกระดูกได้อย่างเต็มที่ ตามศักยภาพทางพันธุกรรมที่ได้รับมา ครับ